Kabakulak nedir ve belirtileri nelerdir, nasıl geçer?

Kabakulak, Mumps virüsü tarafından meydana getirilen viral bir enfeksiyondur. Bu hastalık, tükürük bezlerinin (özellikle parotis bezlerinin) iltihaplanması ile karakterizedir. Genellikle çocukluk döneminde görülen kabakulak, aşılar sayesinde günümüzde daha az rastlanan bir hastalık haline gelmiştir. Ancak, aşısız bireylerde ve bazı toplumlarda hala yayılım göstermektedir.

Kabakulak belirtileri genellikle enfeksiyondan 2-3 hafta sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlardır:

• Şişmiş ve hassas tükürük bezleri (genellikle çenenin altında ve kulakların önünde yer alan parotis bezleri)
• Ateş
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Boğaz ağrısı
• İdrar ve dışkıda değişiklikler
• Testislerde şişme (erkeklerde)

Kabakulak genellikle kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır ve çoğu hasta 7-10 gün içinde tamamen iyileşir. Ancak, hastalığın daha ciddi komplikasyonları olabileceğinden, belirtiler ortaya çıktığında bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Kabakulak tedavisinde genellikle şu yöntemler önerilir:

• Bol sıvı alımı
• Dinlenme
• Ateş ve ağrı için ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar (örneğin, parasetamol veya ibuprofen)
• Şişkinliği azaltmak için sıcak veya soğuk kompres uygulamak

Bunların dışında, hastalığın bulaşıcı olmasından dolayı hasta bireylerin sosyal hayattan izole edilmesi ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi önemlidir.

Kabakulak, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:

• Orşit: Testislerin iltihaplanması, erkeklerde kabakulak sonrası en yaygın görülen komplikasyondur.
• Ooforit: Kadınlarda yumurtalıkların iltihaplanmasıdır.
• Meningit: Beyin ve omuriliğin iltihaplanmasıdır, bu durum hayati tehlike oluşturabilir.
• Sağırlık: Nadir de olsa, kabakulak bazı bireylerde kalıcı işitme kaybına yol açabilir.

Kabakulak aşısı, genellikle MMR (Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak) aşısı ile birlikte uygulanmaktadır. Bu aşı, çocukluk döneminde genellikle 1 yaşında ve 4-6 yaşlarında iki doz halinde yapılır. Aşılama, kabakulak hastalığının yayılmasını önemli ölçüde azaltmıştır ve toplum sağlığını korumada etkili bir yöntemdir.Ayrıca, hastalığın yayılmasını önlemek için şu önlemler alınmalıdır:

• Bireylerin hijyen kurallarına dikkat etmesi (özellikle el yıkama)
• Hasta bireylerden uzak durmak
• Aşı programlarına uymak

Kabakulak, özellikle aşısız bireylerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir viral enfeksiyondur. Belirtileri genellikle hafif olsa da, komplikasyon riski göz önünde bulundurularak profesyonel sağlık hizmeti almak büyük önem taşımaktadır. Aşılama ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi, kabakulak hastalığının önlenmesinde en etkili yöntemlerdir.